Việc hình thành Phòng Tiếng Anh (Báo Điện tử VOV) được thực hiện dựa trên nhu cầu thực tế của công tác tuyên truyền đối ngoại nhằm quảng bá thông tin, hình ảnh về đất nước, con người, phong tục tập quán của Việt Nam, giúp bạn bè thế giới có cái nhìn cụ thể, toàn diện và đúng đắn hơn về Việt Nam, qua đó giúp tăng cường tình hữu nghị, sự hiểu biết giữa các dân tộc, và phần nào đó thu hút nguồn lực về Việt Nam.
Ban đầu khi Báo Điện tử VOV chưa thành lập mà mới chỉ là Phòng trực thuộc Ban Đối ngoại Đài TNVN (nay là Hệ Phát thanh đối ngoại), phiên bản tiếng Anh cùng tồn tại song song với phiên bản tiếng Việt. Biên chế lúc đầu của bộ phận tiếng Anh lúc đó chỉ có 03 gồm: cô Hằng, Thuý, Bình được phái biệt từ Phòng Tiếng Anh AM và FM của Ban Đối ngoại VOV, trong đó có 01 người làm việc đã nhiều năm và 02 bạn trẻ mới vào nghề.
Nguồn đầu ra của phiên bản tiếng Anh ban đầu là chất liệu của các bản dịch chương trình phát thanh tiếng Anh của VOV, nhưng đã được chỉnh sửa có tiêu đề, sapo và nội dung sao cho gần hơn với ngôn ngữ viết. Thêm vào đó là các bản dịch do biên tập viên tự thực hiện thông qua việc lựa chọn một số sản phẩm đầu ra của phiên bản tiếng Việt sao cho phù hợp với đối tượng độc giả.
Việc cập nhật thông tin không diễn ra từng giờ hay từng phút như bây giờ (trừ trường hợp đặc biệt) và cũng không được thực hiện bởi chính các biên tập viên như bây giờ, mà thay vào đó nó chỉ thực hiện một lần duy nhất trong ngày vào buổi tối thông qua sự hỗ trợ của các kỹ thuật viên.
Quy trình thực hiện lúc đó cũng khá thủ công: biên tập viên cóp nội dung văn bản, ảnh minh họa vào đĩa mềm, chuyển giao cho kỹ thuật nhập tin, đọc morat soát lỗi chính tả, trình bày… trước khi kỹ thuật viên đẩy toàn bộ lên mạng và biên tập viên soát lại lần cuối. Và biên tập viên Tiếng Anh bao giờ cũng là người về gần như sau cùng vì công đoạn này thực hiện sau phần Tiếng Việt.
Khi Phòng Internet chính thức tách ra khỏi Ban Đối ngoại (2/1999) và lấy tên là Báo Điện tử VOVNews Đài TNVN, Phòng tiếng Anh trực thuộc báo cũng được thành lập từ đó. Giai đoạn đầu nhân sự của phòng người khá mỏng, vẫn có sự hỗ trợ của Phòng tiếng Anh AM và FM, và quy trình cập nhật tin thủ công vẫn như cũ, nhưng có tăng lên hai lần trong ngày (trừ những trường hợp đặc biệt).
Phòng cũng dần chủ động được nội dung tương đối đầy đủ trên tất cả các lĩnh vực, từ chính trị, kinh tế, xã hội, tới văn hóa, giáo dục, nghệ thuật, thể thao… Ngoài ra còn có các bài bình luận, phân tích phản ánh quan điểm của VOV về những vấn đề nổi bật được dư luận trong và ngoài nước quan tâm.
Nhân sự phòng lúc đó cũng có biến động khi bà Quách Minh Hằng, một người có thâm niên trong nghề, nghỉ hưu theo chế độ. Phòng được bổ sung ngay sau đó ông Nguyễn Đức Phú, một chuyên gia kỳ cựu của Đài, tham gia công tác quản lý và hiệu đính chương trình.
Sau này khi Phòng tiếng Anh được bổ sung thêm người, cơ cấu nhân sự phòng dần được hoàn thiện, có đầy đủ Trưởng, Phó phòng và các biên tập viên. Qua một vài lần tuyển dụng, tới năm 2010 phòng có tất cả chín người.
Do hầu hết nhân sự phòng đều là các bạn trẻ mới ra trường chuyên ngoại ngữ, chưa có kiến thức về làm báo mạng nên công tác đào tạo luôn được quan tâm. Ngoài các khóa đào tạo trong và ngoài nước, do đặc thù riêng của báo tiếng Anh nên các biên tập viên chủ yếu tham gia hình thức tự đào tạo trong phòng với sự giúp đỡ của Trưởng phòng và chuyên gia hiệu đính.
Quy trình cập nhật tin thủ công sau này cũng đã được thay đổi khi Báo Điện tử VOV chính thức có phần mềm quản trị nội dung (CMS), tạo điều kiện cho các biên tập viên tự đăng sản phẩm cuối cùng đã được phê duyệt lên mạng. Nó có thể coi là một cuộc cách mạng lúc đó, bởi nó giúp giảm tải áp lực cho cả kỹ thuật viên và biên tập viên, đồng thời hỗ trợ công tác biên tập tòa soạn sau này.
Kể từ khi cơ cấu lãnh đạo phòng được hoàn thiện, phòng xác định ưu tiên cập nhật tin tức thời sự trên tất cả các lĩnh vực, mở rộng các bài phân tích bình luận chuyên sâu và lên chuyên mục mới trong bối cảnh cạnh tranh thông tin ngày càng lớn mạnh trong làng báo mạng. Đây là áp lực không hề nhỏ đối với tập thể lãnh đạo phòng bởi đặc thù báo tiếng Anh, kinh nghiệm làm báo còn non trẻ của các biên tập viên, thiếu người, và phần lớn đều là nữ.
Mặc dù vậy, anh chị em trong phòng đều nỗ lực từng bước vượt qua khó khăn, thách thức, cố gắng ở mức cao nhất để đạt mục tiêu đề ra. Vừa học, vừa làm, anh chị em tự tìm hiểu, trau dồi, đúc rút kinh nghiệm để đảm bảo thông tin luôn được cập nhật liên tục trong ngày, từng bước chuẩn hóa ngôn ngữ và cách làm báo mạng (trình bày, liên kết siêu văn bản…..).
Từ chỗ phụ thuộc vào nguồn khai thác, phòng đã tự chủ động nguồn tin bài để dịch thuật, với tỉ lệ chiếm 50-60% các sản phẩm đầu ra. Ngoài tin tức cập nhật liên tục trong ngày, phòng lựa chọn các bài phóng sự, phân tích thời sự hay bình luận chuyên sâu để làm tiêu điểm. Đặc biệt phòng có những bài đấu tranh dư luận được coi là “đặc sản” của VOV mà ít báo tiếng Anh nào có được tại Việt Nam.
Bên cạnh đó, phòng cũng lên chuyên mục mới có sự tham gia của các cộng tác viên là người nước ngoài đang sinh sống và làm việc tại Việt Nam, phản ánh một góc nhìn của họ về đất nước, con người, phong tục, tập quán văn hóa của Việt Nam. Tương lai phòng cũng sẽ nhắm tới đối tượng này, và sẽ là một hướng đi lâu dài bởi trong bối cảnh Việt Nam đang mở cửa, người nước ngoài đến Việt Nam du lịch, sinh sống và làm việc ngày một nhiều, họ cần có sự hiểu biết thêm về Việt Nam.
Có thể nói rằng trong hai thập kỷ hình thành và phát triển, dù có biến động về nhân sự, Phòng tiếng Anh báo Điện tử VOV luôn định hình được hướng đi phù hợp để bắt kịp với xu thế đưa tin mới, đưa phiên bản tiếng Anh được biết tới nhiều hơn trong làng báo mạng đối ngoại ở Việt Nam.
