Sắc xuân mới trên vùng núi cao
Về với xã Phước Đại ngày nay, những con đường đất bụi liên xã, liên thôn khi xưa giờ đây đều đã “thay áo mới”, diện mạo của buôn làng ngày càng khởi sắc.
Anh Chamalea Thuần-Phó Chủ tịch UBND xã Phước Đại, huyện Bác Ái kể, 15 năm trước đây, người Raglai ở địa phương gặp rất nhiều khó khăn do tập quán sản xuất lạc hậu cùng với sự yếu kém của hệ thống thuỷ lợi. Những năm gần đây, thuỷ lợi được cải thiện, cơ quan chức năng vừa hỗ trợ vốn sản xuất vừa hướng dẫn bà con làm ăn nên cuộc sống khá hơn hẳn.
"Mức sống của bà con trên đây cũng dần thay đổi. Trước đây bà con chủ yếu sản xuất để phục vụ gia đình. Hiện nay, bà con làm ăn khá được, biết đi chợ, biết cách trao đổi hàng hoá, để lấy tiền trang trải trong gia đình. Trên địa bàn cũng có bà con Raglai buôn bán nhỏ lẻ"- Phó Chủ tịch UBND xã Phước Đại nói.
Điển hình như gia đình vợ chồng anh K’tơ Suối và chị Chamalea Thị Chung ở thôn Tà Lú 2, xã Phước Đại, rất thành công với mô hình lấy ngắn nuôi dài. Trước đây, gia đình anh Suối trồng lúa, hoa màu nhưng không đủ ăn do khô hạn, dịch bệnh. Được cán bộ hướng dẫn, anh Suối mạnh dạn vay vốn ngân hàng mua heo về nuôi, sau đó mua thêm bò và chuyển sang trồng cây mỳ. Tiền lãi từ nuôi heo dùng trang trải cuộc sống và đầu tư vào đàn bò, rẫy mì. Cứ như thế, lấy ngắn nuôi dài, năm 2022, gia đình anh Suối thu nhập hơn 200 triệu đồng".
Anh Suối nói: "Trồng những cây mì, cây bắp, nuôi bò, heo rồi buôn bán. Cây mì mỗi năm một vụ, còn giá cả tuỳ công ty thu mua, giá cao thì bà con được lời chút. Đầu tiên mình cũng vay vốn từ Nhà nước, giờ mình có chân làm ăn rồi mình trả lại vốn cho Nhà nước, rồi mình lấy cái đó mình làm ăn. Lúc đó mình cũng vay 50 triệu từ bên nông nghiệp".
Theo anh K’tơ Phân – Trưởng thôn Tà Lú 3, xã Phước Đại, có đến hơn 95% hộ gia đình đồng bào Raglai ở đây phát triển kinh tế bằng mô hình chăn nuôi bò. Nhà ít cũng có đàn từ 10-20 con, nhà nhiều thì đến hơn 50 con. Cái nghèo cái đói của những ngày trước đây không còn nữa. Thế hệ trẻ Raglai giờ ai cũng chí thú làm ăn, cuộc sống tươm tất hơn: "Chính quyền địa phương quan tâm tạo điều kiện vay vốn chăn nuôi, giao khoán bảo vệ rừng, cũng mang thu nhập đến cho gia đình tính đến thời điểm hiện tại. Đến ngày Tết, gia đình em chuẩn bị heo, gà để mổ rồi phân cho nhà ông già, bà già và anh chị em trong gia đình ăn trong 3 ngày Tết".
Tiếp tục tạo đà cho quê hương Anh hùng Pi Năng Tắc
Trong giai đoạn 2010- 2020, từ nguồn vốn Trung ương và địa phương, huyện Bác Ái đã đầu tư trên 570 tỷ đồng làm 168 công trình giao thông với tổng chiều dài trên 260 km. Trong đó, có trên 35 km đường giao thông từ trung tâm huyện đến các xã, bê tông hóa gần 90 km đường trục thôn và liên thôn, cứng hóa trên 115 km đường trục chính nội đồng, bảo đảm vận chuyển hàng hóa quanh năm. Hiện nay, toàn huyện đã có 9/9 xã đạt tiêu chí giao thông nông thôn mới.
Huyện cũng triển khai các chính sách an sinh xã hội như: Chương trình hỗ trợ hộ nghèo về nhà ở theo Quyết định 167, Dự án hỗ trợ phát triển sản xuất theo Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo, nông thôn mới, hỗ trợ trực tiếp cho người dân xuất khẩu lao động, đào tạo nghề, vay vốn ưu đãi…
Ông Phạm Phùng Bảo Châu, Chủ tịch UBND xã Phước Bình, huyện Bác Ái cho biết, từ các chương trình hỗ trợ của Nhà nước cùng với sự chịu khó của bà con Raglai, mỗi năm xã giảm được hơn 5% tỷ lệ hộ nghèo. Trong thời gian tới, địa phương tiếp tục tạo điều kiện cho bà con chuyển đổi cây trồng, hỗ trợ nguồn vốn để bà con sản xuất.
"Trên địa bàn xã thế mạnh chủ yếu phát triển nông nghiệp, trước kia trồng chuối, đào, trong những năm gần đây xác định cây ăn quả thích hợp với khí hậu ở đây. Đặc biệt là loại cây có múi như bưởi da xanh. Đến nay, diện tích trồng bưởi da xanh cũng hơn 200ha và bước đầu cũng mang lại hiệu quả kinh tế"- Chủ tịch xã Phước Bình nói.
Bà Cấn Thị Hà, Phó Chủ tịch UBND huyện Bác Ái cho biết, đến thời điểm này trên địa bàn huyện có 5 công trình thuỷ lợi lớn, đáp ứng được nguồn nước cho sản xuất nông nghiệp tại địa phương. Huyện có nhiều mô hình về cây ăn trái, chăn nuôi bò, dê, cừu, heo có thể nhân rộng để nâng cao đời sống người dân.
"Chúng tôi tiếp tục nhân rộng các mô hình hiệu quả mà người dân họ đã triển khai thực hiện, thứ hai liên kết các giá trị sản xuất, thứ ba tập trung đào tạo nghề và giải quyết việc làm. Còn về đầu tư cơ sở vật chất đầu tư vào các công trình người dân được hưởng lợi nhiều nhất như công trình thuỷ lợi, các trường học để nâng cao nhận thức người dân. Cố gắng đến 2025 tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn huyện còn trên 20%, còn thu nhập đầu người khoảng 30 triệu đồng/người"- bà Hà nói.
Tính đến cuối năm 2022, tỷ lệ nghèo toàn huyện Bác Ái còn trên 40%, cận nghèo trên 8%. Huyện nỗ lực hỗ trợ người dân chuyển đổi sản xuất, chọn những cây trồng, vật nuôi phù hợp, hiệu quả kinh tế cao... để hạ tỷ lệ hộ nghèo xuống còn hơn 20% vào năm 2025.
Chiến công của Anh hùng Pi Năng Tắc cùng với đồng đội vào năm 1961 trên quê hương Bác Ái vẫn sống trong lòng người dân nơi đây. Ngày nay, với tinh thần chịu thương chịu khó, không chịu khuất phục trước gian khổ, khó khăn, các thể hệ người Raglai Bác Ái nói riêng và Ninh Thuận nói chung sẽ viết tiếp những trang sử mới trong thời bình, cùng với các dân tộc anh em vươn mình xây dựng cuộc sống mới./.
