Khi năm 2020 sắp kết thúc, ABC News đã điểm lại một số vấn đề, sự kiện chính đã định hình một năm đầy biến động tại Mỹ.

Đại dịch Covid-19

Đại dịch Covid-19 có lẽ là vấn đề đáng quan tâm nhất, không chỉ của riêng nước Mỹ mà còn trên toàn thế giới. Hiện Mỹ là quốc gia đứng đầu thế giới về số ca mắc và tử vong vì đại dịch.

Ngày 21/1/2020, Mỹ ghi nhận ca nhiễm virus SARS-CoV-2 đầu tiên. 9 ngày sau, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tuyên bố sự bùng phát dịch Covid-19 là tình trạng khẩn cấp y tế toàn cầu. Ngày 29/2, Mỹ có ca tử vong đầu tiên do Covid-19.

Vào tuần thứ hai của tháng 3, hàng nghìn người Mỹ đã phải nhập viện với các triệu chứng mắc Covid-19 nghiêm trọng và nhiều tiểu bang phải đóng cửa các cơ sở kinh doanh không cần thiết để hạn chế chế dịch bệnh lây lan. Một thời gian sau, Mỹ ghi nhận hàng trăm ca tử vong do Covid-19 mỗi ngày, phần lớn tại thành phố New York, nơi trở thành tâm dịch Covid-19 lớn nhất tại Mỹ.

Ngày 13/3, Tổng thống Trump tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia do sự bùng phát của dịch Covid-19. Chỉ chưa đầy 2 tuần sau, Mỹ trở thành quốc gia có số ca nhiễm SARS-CoV-2 cao nhất trên thế giới, theo số liệu của Đại học Johns Hopkins.

Bất chấp nguy cơ số ca mắc bệnh ngày càng gia tăng, ông Trump đã từ chối đưa ra chỉ thị yêu cầu người dân Mỹ phải đeo khẩu trang và cho rằng, Covid-19 không nghiêm trọng hơn dịch cúm mùa.

Đến cuối tháng 5, đại dịch Covid-19 đã cướp đi sinh mạng của hơn 100.000 người và khiến hàng triệu người thất nghiệp tại Mỹ.

Trong mùa hè, các tiểu bang trên khắp nước Mỹ đã chứng kiến sự gia tăng số ca mắc Covid-19 sau khi mở cửa trở lại nền kinh tế.

Khi mùa thu đến gần, các trường học, cơ sở thể thao, cơ sở kinh doanh và dịch vụ khác đã mở cửa trở lại, tuy nhiên, số ca nhiễm virus tại Mỹ vẫn tiếp tục tăng, đặc biệt là ở khu vực Trung Tây. Đây cũng là thời điểm Tổng thống Trump mắc Covid-19 và phải nhập viện.

Ngày 2/10, ông Trump được đưa đến Trung tâm Quân y Quốc gia Walter Reed sau khi được chẩn đoán dương tính với virus SARS-CoV-2. Tổng thống Trump rời bệnh viện sau 4 ngày nhập viện và trở về Nhà Trắng để tiếp tục điều trị.

Trong tháng 12, Mỹ ghi nhận trung bình hơn 100.000 ca nhiễm virus mỗi ngày và có ngày lên tới hơn 200.000 ca mắc mới.

Ngày 14/12, Mỹ bước vào một giai đoạn mới trong cuộc chiến chống dịch Covid-19 khi bắt đầu chiến dịch tiêm chủng lớn nhất trong lịch sử. Những liều vaccine đầu tiên sẽ ưu tiên cho nhân viên y tế và những người thuộc nhóm có nguy cơ mắc bệnh cao. Chiến dịch tiêm chủng tại Mỹ có thêm sự hỗ trợ của một loại vaccine do Moderna phát triển, đã được tiêm cho các bệnh nhân bắt đầu từ ngày 21/12.

Theo ABC News, các chuyên gia y tế dự đoán rằng, cuộc sống của người dân Mỹ chưa thể quay trở lại bình thường cho đến cuối năm 2021 do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19.

Chính trị

Tổng thống Trump bước vào năm cuối cùng trong nhiệm kỳ với một phiên luận tội. Ông là tổng thống thứ 3 trong lịch sử Mỹ bị luận tội.

Tổng thống Trump bị cáo buộc lạm dụng quyền lực và cản trở công lý khi gây sức ép buộc các quan chức Ukraine phải điều tra ứng viên tổng thống đảng Dân chủ Joe Biden.

Sau một phiên tòa kéo dài gần 3 tuần, Thượng viện Mỹ đã ra phán quyết Tổng thống Trump trắng án về cả hai tội danh.

Đây cũng là thời điểm cuộc đua giữa các ứng viên đảng Dân chủ cho chiếc ghế tổng thống nóng dần lên. Một số ứng viên đã rất quyết liệt trong cuộc tranh cử vào tháng 2, trong đó có Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren và Thượng nghị sĩ Bernie Sanders, những người đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử sơ bộ ở bang New Hampshire.

Tuy nhiên, ông Joe Biden, người lép vế trong các cuộc thăm dò và các cuộc tranh cử đầu năm 2020, đã nhận được sự ủng hộ từ Hạ nghị sĩ Jim Clyburn của bang Nam Carolina. Điều này đã giúp ông Biden lật ngược tình thế. Sau khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử sơ bộ ở Nam Carolina, ông Biden tiếp tục giành được 10 bang vào ngày Siêu thứ Ba (3/3) và 5 bang nữa vào một tuần sau đó.

Đến tháng 4, tất cả các đối thủ của ông Biden đều rút lui khỏi cuộc đua và ông Biden trở thành đối thủ duy nhất của ông Trump. Do đại dịch Covid-19 diễn biến phức tạp tại Mỹ, ông Biden đã chuyển sang các bài phát biểu trực tuyến từ quê nhà Delaware và kêu gọi người dân Mỹ tuân thủ hướng dẫn phòng dịch Covid-19 của các chuyên gia y tế.

Khi các biện pháp hạn chế được nới lỏng vào đầu mùa hè, ông Trump và ông Biden bắt đầu khởi động các cuộc vận động tranh cử. 

Tuy nhiên, có một sự đối lập rõ ràng giữa hai ứng viên tổng thống. Ông Biden đeo khẩu trang, tuân thủ các biện pháp hạn chế phòng dịch Covid-19 và không tổ chức các cuộc vận động tranh cử quy mô lớn. Trong khi đó, ông Trump đã không đeo khẩu trang cho đến tháng 7. Đồng thời, Tổng thống Trump luôn kêu gọi mở cửa lại doanh nghiệp và trường học. Ông Trump đã tổ chức các cuộc vận động tranh cử lớn, bất chấp yêu cầu không tụ tập đông người ở một số tiểu bang.

Trong cuộc bầu cử năm 2020, các tiểu bang đã thực hiện bỏ phiếu qua thư để người dẫn tránh tập trung đông đúc tại các địa điểm bỏ phiếu và giảm khả năng lây nhiễm virus SARS-CoV-2.

Sự thay đổi về hình thức bỏ phiếu đã gia tăng chia rẽ trong khu vực bầu cử khi Tổng thống Trump đã đưa ra những tuyên bố không có cơ sở về gian lận phiếu bầu qua thư. Theo ABC News, số cử tri đi bỏ phiếu sớm trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2020 đạt mức cao kỷ lục.

Cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2020 được đánh giá là mang tính lịch sử bởi nhiều yếu tố. Vào ngày 11/8, một tuần trước cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Dân chủ, ông Biden thông báo chọn thượng nghị sĩ Kamala Harris của bang California làm đối tác tranh cử trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng. Bà Kamala Harris đã làm nên lịch sử khi trở thành người phụ nữ da màu đầu tiên của Mỹ được chọn đứng chung liên danh tranh cử tổng thống của một chính đảng lớn.

Khi cuộc bỏ phiếu ngày 3/11 kết thúc, kết quả bầu cử năm 2020 vẫn chưa ngã ngũ do một số bang chiến địa quan trọng như Pennsylvania, Arizona và Michigan chưa hoàn thành việc kiểm phiếu.

Đến ngày 7/11, nhiều hãng truyền thông Mỹ tuyên bố ông Biden là người chiến thắng khi giành được số phiếu đại cử tri cần thiết để trở thành tổng thống.

Tổng thống Trump và đội ngũ pháp lý của ông đã thách thức kết quả bầu cử ở một số bang chiến địa nhưng liên tục thất bại khi hàng chục vụ kiện bị các tòa án cấp liên bang và tiểu bang bác bỏ vì thiếu bằng chứng.

Ngày 14/12, Đại cử tri đoàn đã xác nhận ông Biden là người chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống. Tuy nhiên, cho đến nay, Tổng thống Trump vẫn chưa chính thức chấp nhận thua cuộc.

Biểu tình chống phân biệt chủng tộc

Mỹ một lần nữa phải đối mặt với cuộc khủng hoảng về sắc tộc và an ninh trong năm 2020 sau những vụ tấn công phụ nữ và đàn ông da màu.

Vào ngày 13/3, Breonna Taylor, một phụ nữ 26 tuổi người Mỹ gốc Phi, đã bị các sĩ quan của Sở Cảnh sát Metro Louisville bắn chết. Ba sĩ quan này lao vào căn hộ của cô ở Louisville, Kentucky, trong khi thực hiện “lệnh khám nhà không cần gõ cửa”. Theo cảnh sát, bạn trai của Taylor, Kenneth Walker đã nổ súng trước, làm bị thương một nhân viên thực thi pháp luật và cảnh sát đã nổ súng đáp trả.

Cuộc điều tra của Sở Cảnh sát Metro Louisville ban đầu chỉ tập trung vào hai cá nhân bị nghi ngờ bán ma túy từ một nhà thuốc cách đó hơn 16km, nhưng lệnh khám xét bao gồm nơi ở của Breonna Taylor, địa điểm cảnh sát nghi ngờ là nơi giao nhận ma túy.

Trong nhiều tháng, gia đình của Taylor và các nhà hoạt động xã hội trên khắp thế giới đã yêu cầu cáo buộc hình sự đối với 3 sĩ quan cảnh sát. Các cuộc biểu tình đòi công bằng cho Taylor đã diễn ra trong nhiều tháng khi các quan chức điều tra vụ việc.

Tuy nhiên, các cuộc biểu tình chống phân biệt chủng tộc tại Mỹ chỉ đạt tới đỉnh điểm sau cái chết của George Floyd, người đàn ông da màu bị cảnh sát ghì đầu gối vào cổ. Hàng ngàn người đổ ra đường ủng hộ phong trào Black Lives Matter (Mạng sống của người da đen cũng đáng giá) và phản đối việc cảnh sát giết chết George Floyd.

Một nhân viên cửa hàng tiện lợi đã gọi điện cho cảnh sát Minneapolis và cáo buộc Floyd sử dụng một tờ 20 USD giả. Bốn cảnh sát đã tiếp cận Floyd và cố gắng bắt anh ta. Một cảnh sát đã ghì gối lên cổ của Floyd trong hơn 8 phút khiến anh ta không thở được.

Cái chết của Floyd đã thổi bùng các cuộc biểu tình chống nạn phân biệt chủng tộc. Ở một số thành phố, các quan chức dân cử đã bỏ phiếu để cắt giảm ngân sách cảnh sát.

Các nhà hoạt động xã hội đã tuyên bố sẽ tiếp tục cuộc đối thoại vào năm 2021 và ngăn chặn sự phân biệt đối xử chống lại thiểu số từ những người nắm quyền.

Biến đổi khí hậu

Ngoài đại dịch Covid-19, biểu tình chống phân biệt chủng tộc và biến động chính trị, những thay đổi về môi trường đã dẫn đến những thảm họa thiên nhiên gây tổn thất nghiêm trọng trên cả hai bờ Đông – Tây nước Mỹ vào năm 2020.

Các quan chức cho biết, nhiệt độ cao, gió mạnh và lượng mưa thấp đã làm bùng phát các đám cháy rừng ở Bờ Tây nước Mỹ vào mùa xuân và mùa hè năm nay.

Theo Sở Lâm nghiệp và Phòng cháy chữa cháy California, các vụ cháy rừng đã thiêu rụi khoảng 1,6 triệu ha rừng, làm hư hại hơn 10.000 công trình kiến trúc và cướp đi sinh mạng của 31 người.

Trong đó, đáng chú ý là August Complex, đám cháy lớn nhất trong lịch sử bang California, đã thiêu rụi hơn 400.000 ha rừng và buộc hàng nghìn người phải sơ tán.

Trong khi Bờ Tây phải chiến đấu với hàng loạt vụ cháy rừng, người dân ở Bờ Đông nước Mỹ phải hứng chịu những cơn bão ven biển nguy hiểm.

Theo Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ, mùa mưa bão năm 2020 đã lập kỷ lục khi có 30 cơn bão nhiệt đới được đặt tên đã hoành hành khắp các khu vực Đông Nam nước Mỹ, vùng Caribe và Trung Mỹ.

Bão Laura là một trong những cơn bão có sức tàn phá khủng khiếp nhất đổ bộ vào Mỹ. Cơn bão cấp 4 đã đổ bộ vào các bang ven biển Vùng Duyên hải Vịnh Mexico của Mỹ vào cuối tháng 8, cướp đi sinh mạng của 39 người và gây ra nhiều thiệt hại, khiến hàng trăm nghìn hộ gia đình mất điện, nhiều khu vực bị ngập lụt và nhà cửa bị phá hủy./.